Μάνατζμεντ Ι

Πανεπιστήμιο Κρήτης

Τμήμα Οικονομικών Επιστημών

Έτος: 2015-2016

Διδάσκων: Ανδρέας Παναγόπουλος

Περιγραφή Μαθήματος

Η διοίκηση επιχειρήσεων αφορά την τέχνη του να επιτυγχάνεις τον σκοπό σου μέσω άλλων. Πρακτικά ζητήματα, όπως η ανταμοιβή της εργασίας, ο καταμερισμός ευθυνών, η οργάνωση της εταιρίας, και πάνω από όλα ο σχεδιασμός και η στρατηγική της εταιρίας αποτελούν τον κορμό αυτού του μαθήματος. Η έμφαση είναι στην πράξη και στο αποτέλεσμα. Σκοπός του μαθήματος είναι να αναλύσει την συσσωρευμένη θεωρητική και εμπειρική γνώση και μέσω περιπτωσιολογικών μελετών και παραδειγμάτων να εισαγάγει τον μαθητή στον κόσμο των εταιριών. Τα πάρα πολλά παραδείγματα τα οποία προέρχονται από μεγάλες και γνωστές εταιρίες των ΗΠΑ δένουν με την Ελληνική εμπειρία και προωθούν την κατανόηση των προβλημάτων που καθημερινά αντιμετωπίζει ο μάνατζερ στην προσπάθεια του να πλοηγήσει την επιχείρηση του στο ομιχλώδες και πολύ ανταγωνιστικό διεθνές περιβάλλον.

Video-Διαλέξεις

Διάλεξη 01: Μάνατζμεντ - Ιστορία και Βασικές Έννοιες

Ο σκοπός της διαλέξεως είναι μια πρώτη εισαγωγή στο μάνατζμεντ και μια ιστορική ανασκόπηση των διάφορων σχολών, με μια μικρή περιγραφή των κυρίαρχων τάσεων. Η αντιπαραβολή μεταξύ σχολών αποτελεί κυρίαρχο κομμάτι αυτής της διαλέξεως και βοηθά τον φοιτητή να οικειοποιηθεί μια πολλές φορές καινούργια λογική γι' αυτόν. Μια λογική που στηρίζεται στην συγκριτική ανάλυση που είναι αποδεσμευμένη από δογματισμούς και σκοπεύει αποκλειστικώς στο πως θα επιτύχει ο διευθύνων τον στόχο του μέσω άλλων.

Διάλεξη 02: Μάνατζμέντ και κοινωνική εύθυνη.

Σκοπός της διαλέξεως είναι να γίνει αντιληπτό ότι η εταιρεία και οι διευθύνοντες της επιχειρούν μέσα στα πλαίσια του κοινωνικού ιστού τον οποίον μπορούν να επηρεάζουν αλλά και επηρεάζονται από αυτόν. Το μάθημα εισαγάγει τον φοιτητή σε δυο δραστικά διαφορετικές αντιλήψεις αναφορικά με την εταιρική ηθική. Από την μία πλευρά ο Friedman υποστηρίζει ότι η εταιρεία έχει περιορισμένη κοινωνική ευθύνη και ότι απλώς πρέπει να τηρεί τους νόμους, και στα πλαίσια του δυνατού να προσπαθεί να επηρεάσει την χάραξη κυβερνητικής πολιτικής προς όφελος της. Από την άλλη πλευρά ο Davis αντιπαρέρχεται τα επιχειρήματα αυτά, θεωρώντας καθήκον της εταιρείας να συμβάλει στα κοινά, και να βλέπει τον εαυτό της ως ενεργό μέλος της κοινωνία και μάλιστα με αυξημένες υποχρεώσεις διότι έχει οικονομική ισχύ.

Διάλεξη 03: Το Περιβάλλον της Επιχείρησης

Το εξωτερικό και το εσωτερικό περιβάλλον μιας εταιρίας αποτελούν τον βιότοπο της. Στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά αυτού του βιοτόπου πρέπει να εντρυφήσει η επιχείρηση, να τα εκμεταλλευτεί με τον καταλληλότερο τρόπο. Τι είναι εξωτερικό και τι είναι εσωτερικό περιβάλλον είναι εύκολο να αναληφθεί ο πας τις. Όμως, το πώς το περιβάλλον μορφοποιεί απειλές και ευκαιρίες μόνον η σπουδή στην διεθνή εμπειρία να το δομήσει.

Διάλεξη 04: Λήψη Αποφάσεων

Η λήψη αποφάσεων, κεντρικό κομμάτι τις διαδικασίας διοικήσεως, αναλύεται και εξηγείται με έμφαση στο λεγόμενο κυκλικό διάγραμμα. Αν και η διαδικασία λήψης αποφάσεων μπορεί να παρουσιάζει διαφορές από εταιρεία σε εταιρεία, ωστόσο ακολουθεί μια γενική διάρθρωση. Το πρώτο βήμα είναι ο προσδιορισμός του προβλήματος, και αυτό γίνεται με μια ανάλυση της κατάστασης με την οποία συγκρίνεται η τρέχουσα με την επιθυμητή κατάσταση. Αν υπάρχει διαφορά, αυτό σημαίνει ότι έχει εντοπιστεί ένα πρόβλημα. Το επόμενο βήμα είναι ο καθορισμός των προτύπων απόδοσης, με τη βοήθεια των οποίων η διοίκηση θα μπορεί να αντιληφθεί ότι το πρόβλημα λύθηκε. Αυτό δημιουργεί υπευθυνότητα. Διατυπώνονται οι πιθανές λύσεις του προβλήματος, αλλά δεν μπορεί να γίνει κάποια πρόταση για εφαρμογή παρά μόνο μετά την αξιολόγηση των επιπτώσεων κάθε εναλλακτικής λύσης. Αφού επιλεγεί μια λύση, θα εφαρμοστεί δοκιμαστικά. Οι πληροφορίες από τη δοκιμαστική εφαρμογή, η αναπληροφόρηση, χρησιμοποιούνται για τη βελτίωση της επιλεγμένης λύσης του προβλήματος πριν από την πλήρη εφαρμογή της.

Διάλεξη 05: Προγραμματισμός της Επιχειρήσεως

Η διάλεξη επικεντρώνεται στις τρεις βασικές δραστηριότητες που ακολουθούν τα δύο βασικά είδη προγραμματισμού (στρατηγικού και λειτουργικού): έλεγχος, αξιολό­γηση και αναπληροφόρηση τα οποία παίρνουν την μορφή κυκλικού διαγράμματος περιγράφοντας τις δραστηριότητες ή βήματα που θα πρέπει να ακολουθεί η επιχείρηση συνεχώς από τον έναν κύκλο προϋπολογισμού (ή άλλη προκαθορισμένη περί­οδο) στον επόμενο. Το βασικό αποτέλεσμα που αναμένεται από το στρατηγικό προγραμματισμό είναι ο προσδιορισμός των στρατηγικών στόχων της επιχείρησης. Τα βασικά βήματα του λειτουργικού προγραμματισμού είναι ο προσδιορισμός των αντι­κειμενικών στόχων και η ανάθεση αρμοδιοτήτων. Με την ανάθεση αρμοδιοτήτων, στην ουσία χωρίζουμε τους αντικειμενικούς στόχους μας και αναθέτουμε αρμοδιότητες για τα επιμέρους τμήματα σε μο­νάδες ή μεμονωμένα άτομα. Όταν ολοκληρωθούν οι αρμοδιότητες που ανατέ­θηκαν τότε θα έχουν επιτευχθεί και οι αντικειμενικοί μας στόχοι. Ο έλεγχος μάς δίνει τη δυνατότητα να παρακολουθούμε σε καθημερινή βάση την πορεία προς την επίτευξη των στόχων.

Διάλεξη 06: Διαμόρφωση Στρατηγικής των Επιχειρήσεων

Το χάσμα μεταξύ πραγματικότητας και σχεδιασμού πρέπει να αναγνωριστεί και να αντιμετωπισθεί. Τα στελέχη της επιχειρήσεως έχουν καλύτερη γνώση του αντικειμένου, αλλά η εκμαίευση πληροφοριών παρουσιάζει πάντα δυσκολίες. Πως θα μπορέσει η διοίκηση να αναγνωρίσει τυχών προβλήματα και να προτείνει λύσεις;

Διάλεξη 07: Εφαρμογή Στρατηγικής των Επιχειρήσεων

Η εφαρμογή της στρατηγικής ως διαδικασία περιλαμβάνει τον καθορισμό αντικειμενικών στόχων, την ανά­θεση αρμοδιοτήτων, τη διατύπωση προτύπων απόδοσης και, τέλος, τον επα­νακαθορισμό των αντικειμενικών στόχων για τον επόμενο κύκλο προϋπολογι­σμού. Βεβαίως ο στόχος πρέπει να δίνει βαρύτητα σε ένα αποτέλεσμα και όχι σε μια δραστηριότητα, να είναι συνεπής, συγκεκριμένος, μετρήσιμος, να έχει χρονικό ορίζοντα και να είναι εφικτός. Για να επιτευχθεί δε αυτός ο στόχος απαιτείται καταμερισμός ευθυνών μέσω συμβάσεων αποδόσεως. Σε μια σύμβαση απόδοσης διατυπώνονται οι προσδοκίες (προϊσταμέ­νου και υφισταμένου) και οι δεσμεύσεις για τον επόμενο κύκλο προϋπολογι­σμού μέσω προτύπων. Ένα πρότυπο απόδοσης θα πρέπει να εφαρμόζεται σε μία και μοναδική αρμο­διότητα, να είναι συγκεκριμένο, να είναι εφικτό και να έχει μια ημερομηνία ως στόχο ολοκλήρωσης. Όσο είναι δυνατόν, επίσης, το πρότυπο θα πρέπει να α­φορά ένα αποτέλεσμα και όχι μια δραστηριότητα.

Διάλεξη 08: Έννοιες και Μορφές της Εταιρικής Οργάνωσης

Οργάνωση είναι η διαδικασία της ανάπτυξης ενός συστηματικού τρόπου για το συνδυασμό των φυσικών και των ανθρώπινων πόρων που είναι απαραίτη­τοι για την επίτευξη των στόχων της επιχείρησης. Η οργάνωση έχει μοναδικό σκοπό να δώσει τη δυνατότητα επίτευξης των στρατηγικών και αντικειμενικών στόχων της επιχείρησης. Αν δεν υπάρχει πρόγραμμα, δεν είναι δυνατό να οριστούν αντικειμενικοί στό­χοι, και αν δεν υπάρχουν στόχοι, δεν υπάρχει λόγος οργάνωσης. Με άλλα λό­για, αν δε γνωρίζουμε πού πηγαίνουμε, δε γνωρίζουμε πώς να οργανωθούμε για να φτάσουμε εκεί.

Διάλεξη 09: Αρμοδιότητες, Διοίκηση Ανθρωπίνων Πόρων

Σταδιοδρομία είναι μια διαδοχή αλληλεξαρτώμενων εργασιών, καθεμιά από τις οποίες εφοδιάζει τα άτομα με τις απαραίτητες ικανότητες και εμπειρία για την προαγωγή στην επόμενη θέση. Όταν ένα άτομο ξεκινά τη σταδιοδρομία του, δεν είναι βέβαιο ότι θα φτάσει μέχρι το ανώτερο επίπεδο. Η εξέλιξη πολλών υπαλλήλων καθυστερεί ή διακό­πτεται. Όμως η αμοιβή του πρέπει γενικά να αντικατοπτρίζει την ευθύνη, αν και οι παράγοντες που επηρεάζουν την αποζημίωση των εργαζομένων είναι η προσφορά και η ζήτηση, τα εργατικά σωματεί­α, η ικανότητα μιας εταιρείας να πληρώνει και η παραγωγικότητά της, και οι νομικές διατάξεις. Σε περίπτωση ακούσιας αποχωρήσεως προσωπικού απαιτείται πλήρη τεκμηρίωση. Γι' αυτό θα πρέπει να τη­ρούνται ακριβή αρχεία ώστε να εξασφαλίζεται αμεροληψία στις απολύσεις. Η απόλυση απαιτεί συγκεκριμένη τεκμηρίωση του λόγου απομάκρυνσης του υπαλλήλου, έτσι ώστε να αποφεύγονται μελλοντικές αγωγές για καταχρηστική απόλυση.