Αστροφυσική Ι
Πανεπιστήμιο Κρήτης
Τμήμα Φυσικής
Έτος: 2014-2015
Διδάσκων: Παπαδάκης Ιωσήφ
Περιγραφή Μαθήματος
Tο μάθημα απευθύνεται σε δευτεροετείς φοιτητές. Αποτελεί ουσιαστικά μία εισαγωγή στην φυσική των άστρων. Αρχικά το μάθημα παραθέτει στοιχεία για τα παρατηρησιακά μέγεθη των άστρων. Στη συνέχεια επικεντρώνεται στον Ήλιο, στα παρατηρησιακά χαρακτηρηστικά του, και στις συνθήκες που επικρατούν στο εσωτερικό του. Με βάση αυτά τα στοιχεία το μάθημα προχωράει στη μελέτη της φυσική του Ήλιου, δίνοντας βαρύτητα στις πυρηνικές αντιδράσεις που λαμβάνουν χώρα στο εσωτερικό του (και στο εσωτερικό όλων των άστρων). Με βάση αυτές τις γνώσεις, προχωράμε στη μελέτη την εξέλιξης των άστρων, και των τελευταίων φάσεων της "ζωής" τους.
Video-Διαλέξεις
Διάλεξη 01
Εισαγωγή. Παρατηρησιακά χαρακτηριστικά Αστέρων: Αποστάσεις, Λαµπρότητα (ορισμός φαινόμενου και απόλυτου μεγέθους), Θερμοκρασία (ακτινοβολία μέλανος σώματος).
Διάλεξη 02
Ακτινοβολία μέλανος σώματος (συνέχεια). Ολική λαμπρότητα και ολικό μέγεθος αστέρα. Συστήματα Φίλτρων (μεγέθη αστέρων σε διαφορετικές φασματικές περιοχές). Δείκτες Χρώματος.
Διάλεξη 03
Ακτίνα και Μάζα Αστέρων (διπλά συστήματα αστέρων). Φασματική ταξινόμιση αστέρων. Ασκήσεις Ι
Διάλεξη 04
Φάσματα αστέρων. Κατηγορίες Λαμπρότητας αστέρων. Dιάγραµµα Hertzsprung – Russell, Αστρικά Σμήνη. Ασκήσεις Ι (συνέχεια). Στοιχεία για τον Ήλιο (ατμόσφαιρα, διάδοση ακτινοβολίας, συντελεστής απορρόφησης). Eσωτερικό του Ήλιου (και των αστέρων).
Διάλεξη 05
Εσωτερικό του Ήλιου και των αστέρων (συνέχεια). Στοιχεία για τον Ήλιο ΙΙ: ατμόσφαιρα, Ηλιακές κηλίδες, Ηλιακός κύκλος.
Διάλεξη 06
Μαγνητικό πεδίο του Ήλιου. Ηλιακός Άνεμος. Πηγές ενέργειας αστέρων.
Διάλεξη 07
Ασκήσεις ΙΙ. Πυρηνικές αντιδράσεις σύντηξης (αντίδραση πρωτονίου-πρωτονίου).
Διάλεξη 08
Όριο λαμπρότητας Eddington. Σχέση λαμπρότητας-μάζας αστέρων. Κύρια ακολουθία αστέρων. Εξέλιξη αστερων μικρής μάζας. Κλάδος ερυθρών γιγάντων.
Διάλεξη 09
Εξέλιξη αστέρων μικρής μάζας (συνέχεια). Έκλαμψη ηλίου. Οριζόντιος κλάδος γιγάντων. Ασυμπτωτικός κλάδος γιγάντων. Ασκήσεις ΙΙΙ.
Διάλεξη 10
Πλανητικά νεφελώματα. Εξέλιξη αστέρων μεγάλης μάζας. Εκρήξεις υπερκαινοφανών.
Διάλεξη 11
Λευκοί Νάνοι - Ασκήσεις IV
Διάλεξη 12
Αστέρες Νετρονίων. Πάλσαρς. Ασκήσεις IV (συνέχεια)