Εισαγωγή στη Σενκεριανή ανάλυση

Πανεπιστήμιο Μακεδονίας

Τμήμα Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης

Έτος: 2013-2014

Διδάσκων: Βούβαρης Πέτρος

Περιγραφή Μαθήματος

Το μάθημα αποτελεί εισαγωγή σε θεμελιώδεις αρχές και πρακτικές μιας από τις πλέον διαδεδομένες μεθόδους ανάλυσης της τονικής μουσικής, όπως αυτή εξελίχθηκε από την αρχική της θεμελίωση στο πλαίσιο των θεωριών του Heinrich Schenker (1868‐1935) μέχρι τις μέρες μας. Διδάσκεται στο 5ο εξάμηνο σπουδών του τμήματος Μουσικής επιστήμης και Τέχνης.

Video-Διαλέξεις

Διάλεξη 01: Εισαγωγή (2013-10-07)

Εργογραφία του Heinrich Schenker, ιστορικό/πολιτισμικό/ ιδεολογικό πλαίσιο της σενκεριανής ανάλυσης, βασικές έννοιες και αρχές της σενκεριανής ανάλυσης.

Διάλεξη 02: Ιεραρχική δομή της τονικής μουσικής I (2013-10-07)

Επανάληψη των βασικών παραμέτρων ιεραρχικής οργάνωσης της αρμονικής, αντιστικτικής και μελωδικής δομής της τονικής μουσικής μέσα από ένα παράδειγμα τονικής σύνθεσης.

Διάλεξη 03: Ιεραρχική δομή της τονικής μουσικής II (2013-10-16)

Επανάληψη των βασικών παραμέτρων ιεραρχικής οργάνωσης της αρμονικής, αντιστικτικής και μελωδικής δομής της τονικής μουσικής μέσα από ένα παράδειγμα ρυθμικής αναγωγής και αρμονικής ανάλυσης τονικού αποσπάσματος.

Διάλεξη 04: Γραμμικότητα Ι (2013-10-16)

Εισαγωγή στην έννοια της γραμμικότητας μέσα από ένα παράδειγμα ανάλυσης, θεωρητικό υπόβαθρό της γραμμικής προόδου.

Διάλεξη 05: Γραμμικότητα ΙΙ (2013-10-23)

Εξοικείωση με τον εντοπισμό και την ανάλυση γραμμικών προόδων μέσα από δύο παραδειγματικές αναλύσεις, διερεύνηση της σχέσης μεταξύ γραμμικής προόδου και αλυσίδας μέσα από την παραδειγματική ανάλυση ενός τονικού αποσπάσματος.

Διάλεξη 06: Εισαγωγή στη θεμελιώδη δομή Ι (2013-10-23)

Εισαγωγή στην έννοια της θεμελιώδους δομής μέσα από μία παραδειγματική ανάλυση, θεωρητικό υπόβαθρο της θεμελιώδους δομής.

Διάλεξη 07: Εισαγωγή στη θεμελιώδη δομή ΙΙ (2013-10-30)

Θεωρητικό υπόβαθρο των μετασχηματισμών της θεμελιώδους δομής, διερεύνηση του ρόλου των μετασχηματισμών της θεμελιώδους δομής μέσα από μία παραδειγματική ανάλυση, ζητήματα σημειογραφίας στη σενκεριανή ανάλυση.

Διάλεξη 08: Μετασχηματισμοί πρώτου επιπέδου (2013-10-30)

Μετασχηματισμοί πρώτου επιπέδου: Ursatz από 3, μετασχηματισμοί πρώτου επιπέδου: Ursatz από 5, μετασχηματισμοί πρώτου επιπέδου: Ursatz από 8, συνέπειες της διαβατικής πλήρωσης του Baßbrechung: Βαθμίδες και συγχορδίες.

Διάλεξη 09: Διακοπή (2013-11-06)

Εισαγωγή στην έννοια της διακοπής μέσα από μία παραδειγματική ανάλυση, σχέση της διακοπής με το αδιαίρετο Ursatz κατά τον Schenker, εναλλακτικές θεωρήσεις της σχέσης της διακοπής με το αδιαίρετο Ursatz.

Διάλεξη 10: Γειτονικός φθόγγος (2013-11-06)

Θεωρητικό πλαίσιο του γειτονικού φθόγγου, μετασχηματισμοί πρώτου επιπέδου της Urlinie με χρήση γειτονικού φθόγγου, ο μορφοδομικός ρόλος του γειτονικού φθόγγου στα ύστερα δομικά επίπεδα μέσα από μία παραδειγματική ανάλυση.

Διάλεξη 11: Αρχική άνοδος, αρχικός αρπισμός (2013-11-13)

Θεωρητικό υπόβαθρο της αρχικής ανόδου και του αρχικού αρπισμού, ο μετασχηματιστικός ρόλος της αρχικής ανόδου μέσα από μία παραδειγματική ανάλυση, ο μετασχηματιστικός ρόλος του αρχικού αρπισμού μέσα από μία παραδειγματική ανάλυση.

Διάλεξη 12: Εκδίπλωση (2013-11-13)

Θεωρητικό υπόβαθρο της εκδίπλωσης, παραδειγματική ανάλυση.

Διάλεξη 13: Κίνηση προς/από εσωτερική φωνή (2013-11-20)

Θεωρητικό υπόβαθρο της κίνησης προς/από εσωτερική φωνή, παραδειγματική ανάλυση.

Διάλεξη 14: Επαναληπτική ανασκόπηση (2013-11-20)

Επαναληπτική ανασκόπηση των βασικότερων εννοιών και τεχνικών που παρουσιάστηκαν έως την παρούσα φάση του μαθήματος μέσα από την παραδειγματική ανάλυση του πλήρους θέματος από τις παραλλαγές επάνω στο God Save the King του L. v. Beethoven, WoO 78.

Διάλεξη 15: Μεταφορά ρετζίστρου (2013-12-04)

Θεωρητικό υπόβαθρο της ανιούσας και κατιούσας μεταφοράς ρετζίστρου, παραδειγματική ανάλυση.

Διάλεξη 16: Σύζευξη ρετζίστρων (2013-12-04)

Θεωρητικό υπόβαθρο της σύζευξης ρετζίστρων, παράδειγμα ανάλυσης του Schenker: J. S. Bach, Πρελούδιο σε Ντο μείζονα, BWV 846.

Διάλεξη 17: Παιχνίδι ορίων, φθόγγος κάλυψης (2013-12-11)

Θεωρητικό υπόβαθρο του παιχνιδιού ορίων, παραδειγματική ανάλυση, εισαγωγή στον φθόγγο κάλυψης μέσα από παραδειγματική ανάλυση.

Διάλεξη 18: Άνωθεν προσέγγιση (2013-12-11)

Θεωρητικό υπόβαθρο της άνωθεν προσέγγισης, δύο παραδειγματικές αναλύσεις.

Διάλεξη 19: Αντικατάσταση, φρύγια 2, μίξη (2013-12-18)

Θεωρητικό υπόβαθρο της αντικατάστασης, διερεύνηση της φρύγιας 2 στο πλαίσιο του διατονικού Ursatz μέσα από μία παραδειγματική ανάλυση, θεωρητικό υπόβαθρο της χρήσης χρωματικότητας και τροπικής μίξης στο πλαίσιο του διατονικού Ursatz.

Διάλεξη 20: Μεταθετικός διαιρέτης (2013-12-18)

Ανασκόπηση της «ανάδρομης V», θεωρητικό υπόβαθρο του μεταθετικού διαιρέτη, παραδειγματική ανάλυση , μεταθετικός διαιρέτης και διακοπή.

Διάλεξη 21: Μοτιβικός παραλληλισμός Ι (2014-01-08)

Ζητήματα μοτιβικού παραλληλισμού στο πλαίσιο της σενκεριανής ανάλυσης μέσα από μία παραδειγματική ανάλυση (Ι).

Διάλεξη 22: Μοτιβικός παραλληλισμός ΙΙ (2014-01-08)

Ζητήματα μοτιβικού παραλληλισμού στο πλαίσιο της σενκεριανής ανάλυσης μέσα από μία παραδειγματική ανάλυση (ΙΙ).

Διάλεξη 23: Παρεμβαλλόμενες πέμπτες Ι (2014-01-15)

Κατηγοριοποίηση των αρμονικών συνδέσεων ανάλογα με τις κινήσεις των συγχορδιακών βάσεων κατά τον Α. Schönberg (1954/1969), συσχετισμός των κατηγοριών του Schönberg με τις σχετικές θεωρητικές τοποθετήσεις του Schenker, θεωρητικό υπόβαθρο των παρεμβαλλόμενων πέμπτων.

Διάλεξη 24: Παρεμβαλλόμενες πέμπτες ΙΙ (2014-01-15)

Αναλυτική διαχείριση των παρεμβαλλόμενων πέμπτων μέσα από δύο παραδειγματικές αναλύσεις, παρεμβαλλόμενες πέμπτες και απατηλή πτώση.

Διάλεξη 25: Βοηθητική πτώση (2014-01-22)

Η σχέση βοηθητικής πτώσης και τονικοποίησης μέσα από μία παραδειγματική ανάλυση, βοηθητική πτώση και ημιτελείς μεταφορές μορφών του Ursatz στα ύστερα δομικά επίπεδα.

Διάλεξη 26: Δομή – Φόρμα (2014-01-22)

Εισαγωγή στη σχέση μεταξύ δομής και φόρμας μέσα από μια παραδειγματική ανάλυση, θεωρητικό υπόβαθρο της σχέσης της δομής με τη μορφολογική τυπολογία, η σχέση της δομής με τη μορφολογική τυπολογία μέσα από μία παραδειγματική ανάλυση.