Ολοκαύτωμα και ιστορική μνήμη
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Τμήμα Πολιτικών Επιστημών
Έτος: 2014
Διδάσκων: Μαρία Καβάλα
Περιγραφή Μαθήματος
Αντικείμενο του μαθήματος είναι να διερευνήσουμε τι ήταν το Ολοκαύτωμα, πώς και γιατί συντελέστηκε ένα από τα μεγαλύτερα μαζικά εγκλήματα του 20ού αιώνα και πώς διατηρήθηκε στη συλλογική μνήμη. Με επίκεντρο την ελληνική περίπτωση θα γίνονται συγκρίσεις με την Ευρώπη και την καταστροφή των εβραϊκών κοινοτήτων εκεί.
Video-Διαλέξεις
Διάλεξη 01: Εισαγωγή στην ιστορία του Ολοκαυτώματος (2014-05-10)
Ο όρος «Ολοκαύτωμα» (Γενοκτονία, Shoah), Ερμηνεία του Ολοκαυτώματος (αντισημιτισμός, ολοκληρωτισμός, νεωτερικότητα).
Διάλεξη 02: Πριν από τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο (2014-05-13)
Ο εβραϊκός πληθυσμός της Ευρώπης και αναλυτικά οι εβραϊκές κοινότητες στην Ελλάδα, εβραϊκή κοινότητα Θεσσαλονίκης, σύντομη ιστορία του αντισημιτισμού στην Ελλάδα και στην Ευρώπη.
Διάλεξη 03: Πολιτικές εξελίξεις στη Γερμανία του Μεσοπολέμου (2014-05-15)
Η εύθραυστη Δημοκρατία της Βαϊμάρης, η άνοδος του Χίτλερ και ο «λυτρωτικός» του αντισημιτισμός, η νύχτα των Κρυστάλλων, οι νόμοι της Νυρεμβέργης.
Διάλεξη 04: Ο διωγμός
Προγράμματα ευθανασίας, Το σχέδιο της «τελικής λύσης», η σύσκεψη του Βανζέ, η «τελική λύση» στη Θεσσαλονίκη.
Διάλεξη 05: Ο εκτοπισμός των Εβραίων της Ευρώπης και ο κόσμος (2014-06-13)
Πρόσφυγες, βρετανική πολιτική στην Παλαιστίνη, η διάσκεψη στο Εβιάν, το πλοίο «Σεν Λούις», σχέδιο Μαδαγασκάρη.
Διάλεξη 06: Απόπειρες διάσωσης (2014-06-18)
Η διάσωση των Εβραίων, αντισημιτισμός, ανθρωπισμός, κοινωνικά δίκτυα.
Διάλεξη 07: Μορφές αντίστασης (2014-06-30)
Μορφές αντίστασης (το Λευκό ρόδο), εξέγερση στο γκέτο της Βαρσοβίας, η απόδραση από το Σόμπιμπορ, η ανατίναξη του κρεματορίου IV στο Άουσβιτς-Μπιρκενάου, η συμμετοχή των Εβραίων στην ελληνική αντίσταση.
Διάλεξη 08: Δυνατότητες διαφυγής στην αντίσταση - το τέλος του πολέμου (2014-07-03)
Η συμμετοχή Εβραίων, ανδρών και γυναικών στο αντιστασιακό κίνημα στην Ελλάδα, οι λίγες απόπειρες της ελληνικής αντίστασης να βοηθήσουν τον εβραϊκό πληθυσμό, οι συμμαχικές δυνάμεις στα στρατόπεδα στο τέλος του πολέμου.
Διάλεξη 09: Το τέλος του πολέμου (2014-07-07)
Οι απώλειες του πολέμου, οι δυσκολίες που συνάντησαν οι επιζώντες.
Διάλεξη 10: Μετά τον πόλεμο (2014-07-22)
Ο χωρισμός του κόσμου, ο ψυχρός πόλεμος, η διχοτόμηση της Γερμανίας, οι πρώτες δίκες δωσίλογων, η «εκκαθάριση» στην Αν. και Δυτ. Ευρώπη.
Διάλεξη 11: Η μεταπολεμική δικαιοσύνη στην Ελλάδα (2014-07-25)
Δίκες δωσίλογων στην Ελλάδα και την Ευρώπη, ανασυγκρότηση εβραϊκών κοινοτήτων.