Στατιστική

Πανεπιστήμιο Κρήτης

Τμήμα Οικονομικών Επιστημών

Έτος: 2013

Διδάσκων: Γιώργος Τσιώτας

Περιγραφή Μαθήματος

Στατιστική είναι η επιστήμη η οποία διαχειρίζεται τα τυχαία φαινόμενα μέσω της χρήσης ενός δείγματος παρατηρήσεων. Ως τυχαία φαινόμενα μπορούμε να θεωρήσουμε είτε γεγονότα προερχόμενα ως αποτέλεσμα ανθρώπινης συμπεριφοράς, είτε γεγονότα προερχόμενα ως αποτέλεσμα ενός καθαρά φυσικού φαινομένου. Έτσι, γεγονότα όπως το βάρος των μαθητών μιας ηλικίας, το ύψος των πωλήσεων ενός κλάδου σε μια εθνική οικονομία, ο δείκτης θνησιμότητας, το ύψος της ημερήσιας βροχόπτωσης, ο αριθμός των ατόμων που εξυπηρετούνται σε μια ουρά αναμονής, κ.α. μπορούν να αποτελούν μεγέθη τα οποία χρήζουν στατιστικής ανάλυσης. Η ποικιλία των εφαρμογών της στατιστικής σε διάφορες επιστήμες δίνουν στην επιστήμη αυτή μια τόσο μεγάλη αξία. Η στατιστική εφαρμόζεται σε όλες σχεδόν τις επιστήμες ως μέσο ποσοτικής έρευνας και ανάλυσης. Κλάδοι της στατιστικής, μεταξύ άλλων, αποτελούν η Οικονομετρία, η Ψυχομετρία, η Βιοστατιστική και η Γεωστατιστική. Στόχος των μαθημάτων της στατιστικής αποτελεί η κατανόηση και η επεξεργασία των τυχαίων αυτών φαινομένων με στόχο την ανάλυση για την λήψη απόφασης αλλά και πρόβλεψη της συμπεριφοράς αυτών στο μέλλον. Οι διαλέξεις που ακολουθούν αφορούν το μάθημα Στατιστική ΙΙ (ΣΤΑΟ131), το οποίο διδάσκεται στο αερινό εξάμηνο του πρώτου έτους σπουδών, στο τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κρήτης. Το περιεχόμενο των διαλέξεων βασίζεται στο υλικό και στην διδασκαλία του ακαδημαικού έτους 2012-2013. Στόχος των μαθημάτων είναι η σύνδεση των στατιστικών αποτελεσμάτων που εξάγονται μέσω δείγματος για ένα τυχαίο φαινόμενο με το σύνολο του πληθυσμού αυτού του τυχαίου φαινομένου. Aρχικά, παρουσιάζεται ο τρόπος λήψης του δείγματος (δειγματοληψία) και πως αυτή επηρεάζει τη στατιστική του ερμηνεία. Ακολούθως, χρησιμοποιώντας τις θεωρητικές κατανομές, προσδιορίζονται οι στατιστικές συναρτήσεις (ή εκτιμήτριες συναρτήσεις) χρήσιμες για τη μελέτη των τυχαίων αυτών φαινομένων. Στην συνέχεια, μέσω της λεγόμενης θεωρίας των μεγάλων αριθμών, τα αποτελέσματα των στατιστικών αυτών μέτρων εξετάζονται για το σύνολο του πληθυσμού. Στο σημείο αυτό γενικεύονται τα συμπεράσματα για τα στατιστικά μέτρα των τυχαίων φαινομένων στον πληθυσμό λαμβάνοντας τα λεγόμενα διαστήματα εμπιστοσύνης (confidence intervals) των στατιστικών αυτών μέτρων. Τέλος, γίνεται αναφορά στους λεγόμενους στατιστικούς ελέγχους υπόθεσης (statistical testing). Αυτοί πραγματοποιούν γενικευμένους ελέγχους υποθέσεων στον πληθυσμό για διάφορα στατιστικά μέτρα. Στους έλεγχους αυτούς συγκαταλέγονται και έλεγχοι που αφορούν στη επαλήθευση των ιδιοτήτων των θεωρητικών κατανομών από δείγμα σε δείγμα.

Video-Διαλέξεις

Διάλεξη 01: Βασικές έννοιες επαγωγικής στατιστικής (2013-02-15)

Ορισμός της επαγωγικής στατιστικής. Σύνδεση περιγραφικής και επαγωγικής στατιστικής. Η χρήση των θεωρητικών κατανομών στην επαγωγική στατιστική.

Διάλεξη 02: Δειγματοληψία (Sampling) (2013-02-22)

Δειγματοληψία, τυχαία δείγματα, κατανομές δειγματοληψίας, κεντρικό οριακό θεώρημα (central limit theorem).

Διάλεξη 03: Σημειακή εκτίμηση (Point estimation) (2013-03-01)

Ελάχιστα τετράγωνα (ordinary least squares-OLS), μεγίστη πιθανοφάνεια (maximum likelihood-ML), μέθοδος των ροπών (method of moments).

Διάλεξη 04: Ιδιότητες εκτιμητριών συναρτήσεων (2013-03-08)

Αμεροληψία, συνέπεια και αποτελεσματικότητα εκτιμήσεων. Κατανομές εκτιμητριών συναρτήσεων.

Διάλεξη 05: Διαστήματα εμπιστοσύνης Ι (Confidence intervals) (2013-03-15)

Ορισμός των διαστημάτων εμπιστοσύνης. Διαστήματα εμπιστοσύνης της μέσης τιμής. Διαστήματα εμπιστοσύνης μιας διωνυμικής αναλογίας.

Διάλεξη 06: Διαστήματα εμπιστοσύνης ΙΙ (2013-03-22)

Διαστήματα Εμπιστοσύνης, διαφορά μέσων τιμών, διαφορά διωνυμικής αναλογίας.

Διάλεξη 07: Διαστήματα εμπιστοσύνης ΙΙΙ (2013-03-29)

Διαστήματα εμπιστοσύνης τυπικής απόκλισης και μεταβλητότητας. Μέγεθος δείγματος. Μέγεθος δείγματος στη μέση τιμή και στη διωνυμική αναλογία.

Διάλεξη 08: Στατιστικοί έλεγχοι υποθέσεων Ι (Statistical testing) (2013-04-05)

Θεωρία έλεγχου υποθέσεων. Ισχύς του ελέγχου. Είδη σφαλμάτων.

Διάλεξη 09: Στατιστικοί έλεγχοι υποθέσεων ΙΙ (2013-04-12)

Στατιστικός έλεγχος υποθέσεων, μέση τιμή, διωνυμική αναλογία, μεταβλητότητα.

Διάλεξη 10: Στατιστικοί έλεγχοι υποθέσεων ΙΙΙ (2013-04-19)

Στατιστικός έλεγχος υποθέσεων, ισότητα μέσων τιμών, ισότητα διωνυμικών αναλογιών, ισότητα μεταβλητοτήτων.

Διάλεξη 11: Παλινδρόμηση Ι (2013-05-17)

Παλινδρόμηση, συνδιακύμανση, απλή γραμμική παλινδρόμηση.

Διάλεξη 12: Παλινδρόμηση ΙΙ (2013-05-24)

Μέτρηση ακρίβειας εκτίμησης. Διαστήματα Εμπιστοσύνης (Δ.Ε.) και Έλεγχοι Υπόθεσης (Ε.Υ.) στην Απλή Γραμμική Παλινδρόμηση (Α.Γ.Π.).