Συνταγματικό δίκαιο
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Τμήμα Νομικής
Έτος: 2014
Διδάσκων: Λίνα Παπαδοπούλου
Περιγραφή Μαθήματος
Πρόκειται για το δεύτερο μέρος του μαθήματος "Συνταγματικό δίκαιο" και αποτελείται από τις ενότητες: Σύνταγμα και βασικές διακρίσεις, Το Σύνταγμα και η δικαιοπαραγωγική διαδικασία, Τα στοιχεία του κράτους και η έννοια του πολιτεύματος, Η δημοκρατική αρχή και το αντιπροσωπευτικό σύστημα, Αρχή της διάκρισης των λειτουργιών, η κοινοβουλευτική και προεδρευόμενη μορφή του πολιτεύματος, Κράτος δικαίου, Σύνταγμα και Συντακτική Εξουσία, Αναθεώρηση του Συντάγματος, Εγγυήσεις τήρησης και προστασίας του Συντάγματος
Video-Διαλέξεις
Διάλεξη 01: Κράτος δικαίου
• 2014 Κράτος Δικαίου • Θεμελιώδη χαρακτηριστικά Κράτους Δικαίου • Διάκριση λειτουργιών • Αρχή Νομιμότητας • Ουσιαστικό Κράτος Δικαίου • Κοινωνικό Κράτος Δικαίου
Διάλεξη 02: Κράτος δικαίου
• Θεμελιώδη χαρακτηριστικά Κράτους Δικαίου • Αρχή Νομιμότητας • Αναδρομική ισχύς των νόμων • Προστατευόμενη εμπιστοσύνη του διοικούμενου • Αιτιολογία διοικητικών πράξεων • Δικαιοσύνη
Διάλεξη 03: Δικαστικός έλεγχος της συνταγματικότητας των νόμων
• Αναδρομή στα δύο προηγούμενα μαθήματα • Η αρμοδιότητα του δικαστή να ελέγχει τον νόμο με κριτήριο το Σύνταγμα • Θεμελίωση • Χαρακτηριστικά του ελέγχου
Διάλεξη 04: Πηγές του δικαίου
• Σύνταγμα • Ευρωπαϊκό δίκαιο • Νόμος • Διοικητικές πράξεις • Νομολογία
Διάλεξη 05: Σύνταγμα και Ευρωπαϊκή Ένωση
• Εκχώρηση αρμοδιοτήτων στην Ε.Ε. • Δικαστικός έλεγχος
Διάλεξη 06: Αρχή του κοινωνικού κράτους
• Έννοια και χαρακτηριστικά του κοινωνικού κράτους δικαίου • Σχέση κράτους δικαίου και κοινωνικού κράτους • Τάση αλληλοδιείσδυσης κράτους – κοινωνίας
Διάλεξη 07: Η Αρχή της διάκρισης των λειτουργιών
• Ιστορική καταγωγή της Αρχής της διάκρισης των εξουσιών • Συνταγματική πρόβλεψη • Δύο διαστάσεις της Αρχής • Η σημασία της στο σύγχρονο κράτος • Η διασταύρωση των λειτουργιών • Κανονιστικό περιεχόμενο σε δύο επίπεδα α) Διάκριση των αντιπροσωπευτικών συστημάτων β) Η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης
Διάλεξη 08: Συντακτική εξουσία και αναθεωρητική λειτουργία
• Φορέας της Συντακτικής Εξουσίας • Μορφές εμφάνισης της Συντακτικής Εξουσίας • Πράξεις της Συντακτικής Εξουσίας • Διάκριση από άλλες εξουσίες • Η Αναθεωρητική Λειτουργία κατά το ισχύον Σύνταγμα • Η διαδικασία αναθεώρησης
Διάλεξη 09: Άτυπες τροποποιήσεις και άδηλες μεταβολές του Συντάγματος
• Διάκριση μεταξύ της αναθεώρησης και των άτυπων μεταβολών και τροποποιήσεων του Συντάγματος • Αίτια και πηγές άτυπης μεταβολής • Το συνταγματικό έθιμο • Οι συνθήκες του πολιτεύματος • Αλλοίωση, καταδολίευση ή απλή παραβίαση του Συντάγματος
Διάλεξη 10: Εγγυήσεις τήρησης και προστασίας του Συντάγματος
• Κατηγορίες και είδη εγγυήσεων • Οι γενικές εγγυήσεις και οι ειδικές εγγυήσεις τήρησης του Συντάγματος • Ο όρκος των βουλευτών και του Προέδρου της Δημοκρατίας • Οι δικαστές • Δικαστικός έλεγχος συνταγματικότητας των νόμων • Το δικαίωμα αντίστασης
Διάλεξη 11: Εκτελεστική λειτουργία
• Τι είναι ο νόμος • Η θέσπιση κανόνων δικαίου από την εκτελεστική λειτουργία • Η κανονιστική αρμοδιότητα της Διοίκησης • Η νομοθετική εξουσιοδότηση
Διάλεξη 12: Δικαστική λειτουργία
• Η έννοια του δικαστηρίου • Περιπτώσεις επέμβασης της νομοθετικής στη δικαστική λειτουργία